De sojamelk, rijstemelk en amandelmelk vliegen ons om de oren. Er bestaat geen supermarkt meer die deze producten niet in de schappen heeft staan. Een regelrechte hype. De reden hiervoor? Omdat er steeds negatiever gekeken wordt naar het drinken van melk van de koe.

Koemelk wordt voor door veel mensen gezien als een van de beste calcium bronnen. En calcium is goed voor onze botten. Ik kan me nog goed herinneren dat ik als kind altijd een glas melk moest drinken want ‘daar word je groot en sterk van’. Maar is dit wel terecht en is koemelk wel zo goed voor ons? Tijd om dit eens even haarfijn uit te pluizen.

Lactose & Lactase
Om lactose, de melksuiker in melk, te kunnen verwerken, hebben we het enzym lactase nodig.  Onze darmwand produceert dit enzym. Baby’s en peuters beschikken over veel lactase en kunnen koemelk het beste verwerken. Na ons derde levensjaar neemt dit enzym af waardoor lactose ineens moeilijk te verteren wordt.

Caseïne en calcium
Bevat melk nou echt zoveel calcium als wij denken? Om dat te begrijpen, leg ik je eerst wat uit over het melkeiwit caseïne.

Het melkeiwit caseïne heeft een grote samenstelling aminozuren (eiwitten) en is hierdoor moeizaam te verteren. Vooral de A1 bèta-caseïne is zwaar verteerbaar en het meest aanwezig in onze Nederlandse koemelk.

Eiwitten, zoals caseïne, bevatten antigenen. Deze antigenen zorgen voor slijmvorming en kunnen allergieën veroorzaken. Daarom wordt er bijvoorbeeld altijd geadviseerd om geen zuivel te drinken als je verkouden bent. Calcium is moeilijk uit het melkeiwit caseïne te halen en remt de opname van vitamine B12 (goed voor normale werking schildklier). Omdat deze calcium te sterk gebonden is, scheiden we het grotendeels weer uit. Kortom, we nemen dus amper calcium op uit koemelk.

Zink
Het enzym dat caseïne verteert, heeft zink nodig bij de vertering. Als er te weinig zink aanwezig of beschikbaar is (witte vlekken op nagels is hier een teken van), maken we een stof aan die een melkverslaving tot gevolg heeft.

Fosfor
We nemen fosfor uit melk wel goed op, maar het onttrekt calcium aan uit onze botten. En melk bevat relatief veel fosfor. Te veel uitscheiding van calciumfosfaat via de urinewegen veroorzaakt zelfs nierstenen. Ook remt melk de opname van vitamine D, wat het risico op prostaatkanker en botontkalking vergroot.

Rauw of gepasteuriseerd
Alle melk die in supermarkten en/of natuurwinkels wordt verkocht is gepasteuriseerd. Gepasteuriseerde melk betekent dat deze verhit is waardoor alle slechte, maar ook goede bacteriën gedood zijn. Daarnaast vernietigt dit proces 50% van de enzymen en vitaminen. Rauwe melk is dus een beter alternatief. Er zijn een aantal boeren in Nederland die rauwe melk verkopen.
Let op, deze melk is maar een paar dagen houdbaar en niet voor zwangere vrouwen geschikt.

Kinderen en oorontsteking
Bij oorproblemen bij kinderen, zoals oorontstekingen, is de oorzaak meestal te vinden in het onvoldoende functioneren van het immuunsysteem dat de slijmvliezen beschermt. Door melk uit het eetpatroon te halen verdwijnen deze klachten binnen enkele weken en is bijvoorbeeld het plaatsen van buisjes niet meer nodig.

ADHD en melk
Momenteel heeft 11% van de kinderen ADHD en een op elke vijf kinderen (voornamelijk jongens) van middelbare schoolleeftijd krijgt een ADHD diagnose. Uit onderzoek (februari 2011 in The Lancet) bleek dat 64% van de ADHD gevallen inderdaad werd veroorzaakt door overgevoeligheid voor voedsel. Als het betreffende voedsel werd weggelaten, verminderden de symptomen. Het goede nieuws is dus dat voedsel een hoofdoorzaak kan zijn en dat AHDH te behandelen is zonder altijd medicatie toe te dienen. Het slechte nieuws is dat er maar weinig artsen zijn die ander voedsel zullen adviseren en veel te snel medicatie voorschrijven.

Er zijn drie voedingsmiddelen die het meest genoemd worden in samenhang met ADHD-achtige symptomen namelijk; melkproducten, tarwe en gluten en kleurstoffen/additieven.

Melkproducten staan op nummer een.  Veel kinderen met ADHD missen het enzym lactase wat de melksuiker hoort af te breken. Door het ontbreken van dit enzym wordt de melksuiker (lactose) niet afgebroken en beschadigd de dunne darm. Dit kan o.a. leiden tot problemen met de opname en werkzaamheid van voedingsstoffen. Ook bedplassen, astma, driftbuien, veelvuldige ontstekingen van oren, bijholtes, vocale tics en keelschrapen zijn signalen van een zuivelintolerantie.

Wat vind ik?
Na het lezen van mijn blog denk ik dat je wel merkt dat het drinken van koemelk niet bovenaan mijn lijstje staat. Ik drink al jaren geen melk meer en hier voel ik mij goed bij. Het voordeel van geen melk drinken voor mij is, dat ik geen overmatige slijmproductie meer heb en mijn holtes minder snel verstopt raken. Ik vul mijn calcium aan door veel groenten en fruit te eten en gebruik ter ondersteuning een magnesium/calcium supplement. Boerenkool is ook een mooi alternatief. Dit bevat twee keer zoveel calcium als melk!

Wat zijn de alternatieven
Zoals in de inleiding omschreven zijn er tegenwoordig meer dan genoeg alternatieven te vinden. Lees altijd wel even de ingrediëntenlijst want de hoeveelheid aan haver, rijst of amandelen in een pak scheelt nogal per merk. Een biologisch merk heeft voor mij altijd de voorkeur zodat ik zeker weet dat er geen additieven en/of geraffineerde suikers in zijn verwerkt.

Hieronder een rijtje vervangers:

Rijstemelk. Lactose –en glutenvrij. Veroorzaakt wel bloedschommelingen (hoge glycemische index)

Sojamelk. Lactosevrij. Wel zwaar verteerbaar en bevat fyto-oestrogenen. Deze worden door ons lichaam als oestrogenen gezien en veroorzaken een disbalans in onze hormoonhuishouding. En heb je een koemelk-allergie? Dan is er bijna 100% kans dat je ook een soya-allergie hebt!

Havermelk. Lactosevrij, maar bevat wel gluten.

Kokosmelk. Lactose –en glutenvrij. Het bestaat uit veel verzadigd vet, dus raadzaam om flink te verdunnen met water. Dit verzadigde vet is wel makkelijk verteerbaar.

A2 melk
Nu is er nog een interessant alternatief wat in Nederland nog niet heel bekend is, namelijk A2 melk.  Er zijn maar weinig rassen die deze melksoort produceren. De Guernsey koe is een van de bekendste.  A2 melk is vrij van vrije radicalen en kwade moleculen.

Bij koeien met een A1 variant van de bèta-caseïne gen(zie kopje caseïne) worden aminozuren afgebroken waardoor er een kwade molecuul vrijkomt in de melk. Deze molecuul (de BCM-7) word door ons lichaam opgenomen in de bloedbaan met alle negatieve gevolgen van dien. Bij koeien met een A2 variant wordt het bèta-caseïne eiwit niet afgebroken waardoor er geen BCM-7 vrijkomt en richt het ons dus geen schade aan.

Er is momenteel 1 bedrijf  die deze melk importeert naar Nederland en 1 biologische boer die deze melk in rauwe vorm verkoopt. De boter van deze A2 melk wordt weer door ijsbereiders, hoogwaardige restaurants en speciaalzaken gebruikt.

Voor meer informatie over A2 melk ga je naar www.guernsey-butter.nl.

De biologische melkveehouderij Matthijs de Haan verkoopt rauwe A2 melk van de originele Guernsey koe.